"Τοποθέτηση της Ν. Γκαρά στην Ολομέλεια για την Έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής για το Δημογραφικό"

Αθήνα, 05 Μαρτίου 2019

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

"Τοποθέτηση της Ν. Γκαρά στην Ολομέλεια για την Έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής για το Δημογραφικό"

Συνεδρίασε σήμερα η Ολομέλεια της Βουλής, όπου συζητήθηκε και ψηφίστηκε η τελική έκθεση της διακομματικής επιτροπής για το Δημογραφικό. Η επιτροπή τον τελευταίο χρόνο εργάστηκε με συντονισμό και μελέτησε διεξοδικά τη  φθίνουσα δημογραφική πορεία της χώρας μας. Με τη συμβολή ενός επιστημονικού πορίσματος, το οποίο συνέταξε μια διακεκριμμένη ομάδα επιστημόνων,  κατέληξε σε προτάσεις για πολιτικές πρωτοβουλίες σε παράλληλο βηματισμό και σε αντιστοίχιση με την συνολικότερη αναπτυξιακή, οικονομική και κοινωνική πολιτική της Κυβέρνησης.

Η Ν. Γκαρά, ως τακτικό μέλος της επιτροπής τοποθετήθηκε στην Ολομέλεια και υπογράμμισε πως η ενασχόληση της επιτροπής σε ανώτατο κοινοβουλευτικό επίπεδο, έφερε ξανά στο προσκήνιο ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα, και κατάφερε να καταγράψει σύγχρονες προσεγγίσεις και υλοποιήσιμες προτάσεις.

Η Βουλευτής Έβρου του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε στους βασικούς παράγοντες που επηρέασαν το δημογραφικό ζήτημα της χώρας, όπως η τάση για διαρκή ενίσχυση των τυπικών μορφωτικών προσόντων των νέων και η μέριμνα για επαγγελματική αποκατάσταση, ο ανασταλτικός χαρακτήρας της οικονομικής κρίσης που βιώσαμε αλλά και  η σοβαρή έλλειψη πολιτικής για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και γενικά του δημογραφικού ζητήματος από τη μεριά της Πολιτείας, όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Απαιτείται επομένως από την πολιτεία μια στοχευμένη χάραξη πολιτικής και η ενεργοποίηση ενός σχέδιου δράσης που θα μπορέσει άμεσα να αντιστρέψει ή να συγκρατήσει την αρνητική τάση τα επόμενα χρόνια.

Καίριο ζήτημα, ωστόσο, παραμένει η αλλαγή νοοτροπίας, η αποδοχή των διαφορετικών κοινωνικών σύγχρονων προτύπων και των νέων μορφών οικογένειας που έχουν δημιουργηθεί, ώστε ο φόβος κοινωνικού αποκλεισμού να μην οδηγεί στην αποφυγή της γονεϊκότητας.

Στη συνέχεια, η κα. Γκαρά αναφέρθηκε στις αντίστοιχες πολιτικές, στις οποίες έχει προχωρήσει η Κυβέρνηση για την απασχόληση, την οικογένεια, τη μητρότητα/γονεϊκότητα, την ισότητα των φύλων, καθώς και τις πολιτικές για το παιδί, τονίζοντας πως στις σύγχρονες δομές της οικογένειας αξίζει να επικεντρώσουμε τις πολιτικές μας στην ενίσχυση από το πρώτο παιδί.

Παρέθεσε μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του δημογραφικού και μνημόνευσε ιδιαίτερα τις πολιτικές της Κυβέρνησης για την εναρμόνιση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, την υγεία  και την αντιμετώπιση του brain drain, το οποίο θεωρεί κομβικό φαινόμενο για την αλλαγή της δημογραφικής σύστασης της χώρας. 

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε η Ν. Γκαρά στην ανακοπή του φαινομένου brain drain. Τόνισε πως είναι απολύτως απαραίτητο να ενισχυθούν οι πολιτικές συγκράτησης των νέων επιστημόνων στη χώρα, που να συνδέονται άμεσα με τις πολιτικές ενίσχυσης της απασχόλησης αλλά και με τη συνολική αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος με μετατόπιση προς την «οικονομία της γνώσης», ώστε να αυξάνεται η ζήτηση για εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και να μειώνεται η φυγή του.

Κλείνοντας, η Βουλευτής  χαρακτηριστικά ανέφερε πως  "στόχος της δημογραφικής πολιτικής δεν μπορεί να είναι άλλος από τον διατομεακό συντονισμό. Η αντιμετώπιση του ζητήματος είναι μια συνάρτηση γενικότερων κοινωνικών και πολιτικών στόχων και εφαρμογής οριζόντιων και ολιστικών πολιτικών, όπως πολιτικές απασχόλησης, υποδομές φροντίδας παιδιών, επιδόματα, φορολογικά και άλλα κίνητρα, πολιτικές υγιούς και ενεργούς γήρανσης, πολιτικές υγείας και άλλες.

Σε αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκαν όλες οι πολιτικές που έως τώρα εφαρμόστηκαν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα, που έχουν αντίκτυπο άμεσο και θετικό στην ανάπτυξη και στην υγιή ανασυγκρότηση της χώρας."

Το Γραφείο Τύπου

* Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση:

Τοποθέτηση στην  Ολομέλεια για την  Έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής για το Δημογραφικό

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Με την ευκαιρία της τοποθέτησής μου από το βήμα της Βουλής, θα ήθελα κι εγώ με τη σειρά μου να σημειώσω, την ιδιαίτερη σημασία των εργασιών της Διακομματικής επιτροπής για το Δημογραφικό.

Με την ενασχόληση μας με το δημογραφικό ζήτημα σε κοινοβουλευτικό, αλλά και επιστημονικό επίπεδο, καταφέραμε να καταγράψουμε σύγχρονες προσεγγίσεις, υλοποιήσιμες προτάσεις, αλλά και να φέρουμε ξανά στο προσκήνιο ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά και διαχρονικά ζητήματα που διαπερνά οριζόντια όλους τους τομείς πολιτικής και κοινωνικής ζωής.

- Η δημογραφική επιβράδυνση οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος σε παράγοντες κοινωνιολογικού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα στην τάση για διαρκή ενίσχυση των τυπικών μορφωτικών προσόντων των νέων και στη μέριμνα για επαγγελματική αποκατάσταση.

Και οι δυο αυτοί λόγοι,  καθυστερούν τις αποφάσεις για την απόκτησή ενός πρώτου παιδιού στα ζευγάρια. Εκτός αυτού, η σύγχρονη υποχώρηση μιας σειράς στερεοτύπων κοινωνικών, θρησκευτικών και οικογενειακών, οδηγεί πολύ συχνά ένα ζευγάρι ή ακόμα και ένα άτομο στη συνειδητή επιλογή της μη απόκτησης παιδιών.

- Η οικονομική κρίση,  επίσης, λειτουργεί ανασταλτικά στο ποσοστό των γεννήσεων, ενώ στην ένταση του αρνητικού ισοζυγίου συμβάλλει και το αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο.

- Τρίτο και σημαντικότερο είναι το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα υπήρξε σοβαρή έλλειψη πολιτικής, και όσα μέτρα και εάν έχουν ληφθεί στο παρελθόν ήταν αποσπασματικού ή λανθασμένου χαρακτήρα.

Όμως το πρόβλημα δεν αφορά μόνο στις οικονομικές ενισχύσεις της οικογένειας, αφορούσε και στην απουσία πολιτικής δέσμευσης από την πλευρά του κράτους, έως σήμερα, για την επίλυση του δημογραφικού προβλήματος.

Εξίσου χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως μόνο το 4% της κοινωνικής δαπάνης κατευθύνεται σε οικογένειες και σε τέκνα στην Ελλάδα, όταν σε άλλες χώρες που αντιστέκονται στην δημογραφική συρρίκνωση, το αντίστοιχο ποσοστό είναι υπερδιπλάσιο.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, η πολιτεία οφείλει να ενεργοποιήσει ένα σχέδιο δράσης που θα μπορέσει άμεσα να αντιστρέψει ή να συγκρατήσει την αρνητική τάση για  τα επόμενα χρόνια.

Καίριο ζήτημα ωστόσο, παραμένει η αλλαγή νοοτροπίας, η αποδοχή των διαφορετικών κοινωνικών σύγχρονων προτύπων, ώστε ο φόβος κοινωνικού αποκλεισμού να μην οδηγεί στην αποφυγή της γονεϊκότητας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Θα μου επιτρέψετε να επισημάνω πως αυτή η Κυβέρνηση, έχει μέχρι στιγμής θεσμοθετήσει μια σειρά νομοθετημάτων, τα οποία μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση του δημογραφικού ζητήματος.

Βέβαια όλη η πολιτική μας αποτελεί ένα μόνο  τμήμα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, η οποία συμβαδίζει με τη συνολικότερη αναπτυξιακή, οικονομική και κοινωνική πολιτική.

Ειδικότερα, η δημογραφική πολιτική συμπληρώνεται από τις αντίστοιχες πολιτικές για την απασχόληση, την οικογένεια, τη μητρότητα/γονεϊκότητα, την ισότητα των φύλων, καθώς και τις πολιτικές για το παιδί.

Είναι εξίσου σημαντικό να τονίσουμε πως στις σύγχρονες κοινωνίες, η δομή της οικογένειας έχει ποικίλες μορφές και γι’ αυτό αξίζει να επικεντρώσουμε τις πολιτικές μας στο ίδιο το παιδί, και να το θέσουμε στο επίκεντρο, αλλά και σε ενέργειες ενίσχυσης από το πρώτο παιδί.

Εκτός αυτού,  οι επιδοματικές πολιτικές θα πρέπει να ενισχύονται και να συμπληρώνονται από πλήθος συμπληρωματικών άλλων, όπως:

- πολιτικές για την εναρμόνιση οικογενειακής/προσωπικής και εργασιακής ζωής,

- εξασφαλίσεις σε περίπτωση απώλειας εργασίας απέναντι στον κίνδυνο της φτώχειας των νοικοκυριών,

- ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης,

-  στοχευμένες πολιτικές για τον μεταναστευτικό και προσφυγικό πληθυσμό,

- πολιτικές για την εξάλειψη των έμφυλων ανισοτήτων και διακρίσεων στην αγορά εργασίας και στον ιδιωτικό - οικογενειακό βίο.

- καθώς και πολιτικές εύκολης πρόσβασης στις νέες μεθόδους γονιμοποίησης.

Αν και έχουν νομοθετηθεί ορισμένες πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια, απαιτούνται πολύ περισσότερα μέτρα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού. Ωστόσο, θα ήθελα να αναφερθώ σε ορισμένα εμβληματικά νομοθετήματα που εισήγαγε η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτό της υιοθεσίας και της αναδοχής.

·          Σημαντικές παρεμβάσεις υπήρξαν στον τομέα των σύγχρονων μορφών οικογένειας, όπως το  Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων.

Επίσης, σημαντική ήταν η νομοθέτηση της Ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας.

·          Με τον Ν. 4488/ 2017  ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στα επιδόματα τέκνου για τις αυτοαπασχολούμενες που υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δύο ετών, τις άδειες μητρότητας κατά τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και την προστασία αυτής,

·          Ο Ν. 4443/2016, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής, κ.λπ.

Ενώ ιδιαίτερης σημασίας είναι οι πολιτικές που ασκούνται για το παιδί. Τα παιδιά έχουν βρεθεί στο επίκεντρο των πολιτικών του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στην προστασία και στην ενίσχυση της οικογένειας.

Μεταξύ των πιο σημαντικών, είναι οι αλλαγές στη νομοθεσία για την αναδοχή, την υιοθεσία και τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου Ανηλίκων με την ψήφιση του Ν.4538/2018.

Επίσης, πολλές πρωτοβουλίες αποσκοπούν στην εναρμόνιση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή, όπως η θέσπιση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής.

Αναγκαίες, όμως, και οι πρωτοβουλίες που ελήφθησαν στον τομέα της υγείας. Όπως ήδη ανάφερα, για το δημογραφικό, είναι απαραίτητη η πολύπλευρη αντιμετώπιση του ζητήματος. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν θεσπιστεί και εφαρμόζονται μέτρα από πλευράς του υπουργείου υγείας, τα οποία βοηθούν στη βελτίωση πρόσβασης στις δομές για την υγεία και κατ΄ επέκταση βελτιώνουν τις συνθήκες της ζωής και καθημερινότητας των πολιτών.

Ωστόσο, θα ήθελα να σταθώ σε ένα κομβικό και αρκετά σύγχρονο φαινόμενο που έχει επιπτώσεις στο δημογραφικό ζήτημα. Κι αυτό είναι το φαινόμενο του brain drain. Της μετανάστευσης δηλαδή σε άλλη χώρα των νέων, επιστημόνων κυρίως, οι οποίοι βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία. Οι επιπτώσεις εκτιμώ πως δε χρειάζεται να αναλυθούν εκτενώς, ωστόσο, απαιτούνται πολιτικές από τη μία για την ανάσχεση του brain drain, κι από την άλλη για την επιστροφή των νέων που έφυγαν από τη χώρα.

Από τη μία, επιδιώκεται η αλλαγή αναπτυξιακού υποδείγματος με μετατόπιση προς την «οικονομία της γνώσης», ώστε να αυξάνεται η ζήτηση για εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και να μειώνεται η φυγή του.

Επιπλέον, σε ένα πιο βραχυπρόθεσμο πεδίο δημιουργήσαμε ήδη θεσμικό πλαίσιο για την κινητροδότηση της στροφής σε επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης, ενώ αναπροσανατολίζουμε και το νομοθετικό πλαίσιο για την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων προς την ίδια κατεύθυνση.

Στηρίζουμε την απασχόληση, την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία με μέτρα όπως η ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η ενίσχυση νεοφυών επιχειρήσεων, δράσεις για την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας Υγείας - ΤΟΜΥ με προσλήψεις ιατρικού προσωπικού, η ενίσχυση R & D σε επιχειρήσεις - Ερευνώ - Δημιουργώ - Καινοτομώ και οι δράσεις για την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας στα πανεπιστήμια.

Δεύτερον, στηρίζουμε την ακαδημαϊκή και ερευνητική αριστεία μέσω των υποτροφιών ΙΚΥ και ΕΛΙΔΕΚ υποψηφίων διδακτόρων και μεταδιδακτόρων των νέων προσλήψεων στα ΑΕΙ/ ΤΕΙ και ερευνητικά κέντρα

Τέλος, είναι σημαντική η πρωτοβουλία ΓΕΦΥΡΕΣ για τη δικτύωση των Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού με την ελληνική οικονομία, ενόσω παραμένουν στο εξωτερικό. Αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο πληροφορίας και σύνδεσης των Ελλήνων επιστημόνων που ζουν σε όλο τον κόσμο. Βασικός της στόχος είναι να επιτύχει, με αμοιβαίο όφελος, τη συμβολή όλων των Ελλήνων επιστημόνων και επαγγελματιών στην εθνική προσπάθεια για την ανάπτυξη της χώρας στην κατεύθυνση της «κοινωνίας της γνώσης».

Οι πολιτικές που προαναφέρθηκαν μειώνουν σταδιακά τη φυγή και θα οδηγήσουν στην επιστροφή κάποιων νέων πίσω στη χώρα. Πέραν όμως όλων αυτών, η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει επιστήμονες από όλο τον κόσμο που θα ζουν και θα δραστηριοποιούνται επαγγελματικά εδώ.

            Όπως προκύπτει από τα όσα προανάφερα στόχος της δημογραφικής πολιτικής δεν μπορεί να είναι άλλος από τον διατομεακό συντονισμό. Η αντιμετώπιση του ζητήματος είναι μια συνάρτηση γενικότερων κοινωνικών και πολιτικών στόχων και εφαρμογής οριζόντιων και ολιστικών πολιτικών, όπως πολιτικές απασχόλησης, υποδομές φροντίδας παιδιών, επιδόματα, φορολογικά και άλλα κίνητρα, πολιτικές υγιούς και ενεργούς γήρανσης, πολιτικές υγείας και άλλες.

Σε αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκαν όλες οι πολιτικές που έως τώρα εφαρμόστηκαν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα και έχουν αντίκτυπο άμεσο και θετικό στην ανάπτυξη και στην υγιή ανασυγκρότηση της χώρας.

Ευχαριστώ πολύ.