" Στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες"

Αθήνα, 15 Δεκεμβρίου 2017

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

" Στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες"

Το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες εισηγήθηκε χθές στη Βουλή στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου η Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Έβρου, Νατάσα Γκαρά. Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που αποτελεί τομή για τα σημερινά δεδομένα, καθώς εισάγει έναν νέο θεσμό που έχει ως στόχο την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από επιχειρήσεις, από φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και ιδιώτες, ώστε εκτός από καταναλωτές να γίνουν και παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας.

Όπως σημείωσε η κα. Γκαρά "αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας μας, στα πλαίσια ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, με ιδιαίτερα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, εισάγοντας καινοτόμες λογικές και πρακτικές στην παραγωγή και αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας."

Εκτός αυτού, δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει πως σύμφωνα με την πολιτική της κυβέρνησης, "η ενέργεια και το περιβάλλον συνιστούν βασικούς πυλώνες ανάπτυξης, της δίκαιης και μακρόπνοης ανάπτυξης, και διαπερνούν κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής και της επενδυτικής  - παραγωγικής δραστηριότητας". Ένα ακόμη βασικό στοιχείο διαφοράς με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, οι οποίες κατά καιρούς και  μόνο με αποσπασματικές παρεμβάσεις έδιναν κάποιες ευκαιρίες για γρήγορα έσοδα και  χωρίς παραγωγή προϊόντος, τη στιγμή που από την κεντρική πολιτική σκηνή οι ΑΠΕ αντιμετωπίζονταν ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη και την κερδοφορία.

Με το παρόν νομοσχέδιο επομένως "η ενέργεια και το περιβάλλον εντάσσονται στη διαμόρφωση ενός νέου διαφορετικού μοντέλου παραγωγικής ανασυγκρότησης με κεντρική ιδέα τα ζητήματα και τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, της εργασίας, της προστασίας και σεβασμού του περιβάλλοντος, της παραγωγής πραγματικού προϊόντος, όπως και της κερδοφορίας που θα επιστρέφει στα υποκείμενα της παραγωγικής δραστηριότητας".

 Εκτός αυτού, σημειώθηκε ιδιαιτέρως πως το παρόν σχέδιο νόμου λαμβάνει ιδιαιτέρως υπόψη του μία βασική ιδιαιτερότητα της χώρας, την έντονη νησιωτικότητα. Η ενεργειακή νησιωτικότητα αναδεικνύεται κυρίως μέσω της απουσίας διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα και της αυτονομίας της λειτουργίας των συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Ολοκληρώνοντας την εισήγησή της η κα. Γκαρά δεν παρέλειψε να αναφέρει πως σε πολλές περιοχές, όπως παραδείγματος χάριν στον  Έβρο και στην Πελοπόννησο, έχουν ξεκινήσει ήδη οι διεργασίες ίδρυσης ενεργειακών κοινοτήτων και αναμένουν την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου.

Λίγα λόγια για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου:

Ορισμός

Ενεργειακές Κοινότητες νοούνται οι αστικοί συνεταιρισμοί με αποκλειστικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας, την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας/ασφάλειας σε νησιωτικούς δήμους, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Αναμένεται ότι αποτέλεσμα των Ενεργειακών Κοινοτήτων θα είναι η μείωση των τιμολογίων, η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ καθώς και η αξιοποίηση  των διαθέσιμων εργαλείων της ενεργειακής αγοράς, όπως, για παράδειγμα, ο συμψηφισμός ενέργειας (net metering), ο εικονικός συμψηφισμός ενέργειας (virtual net metering) και οι Έξυπνοι Μετρητές (Smart Meters).

Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν σε Ε.Κοιν.;

Δικαίωμα συμμετοχής στις Ενεργειακές Κοινότητες έχουν φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού της ίδιας περιφερειακής ενότητας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. ή επιχειρήσεις αυτών, και Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.

Κριτήρια εντοπιότητας

Τουλάχιστον το 50% συν ένα των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν., και συγκεκριμένα τα φυσικά πρόσωπα – μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες δήμου της περιφερειακής ενότητας αυτής και τα νομικά πρόσωπα μέλη να έχουν την έδρα τους εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν.

Δυνατότητα δημιουργίας Ενώσεων-Ομοσπονδίας

Τουλάχιστον πέντε Ε.Κοιν. με έδρα στην ίδια Περιφέρεια, μπορούν να συστήσουν ένωση ενεργειακών συνεταιρισμών, με σκοπό το συντονισμό και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους.

Οι ενώσεις ενεργειακών συνεταιρισμών όλης της χώρας, δύνανται επιπλέον, να συστήσουν Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών της Ελλάδας, με σκοπό τον συντονισμό και την καλύτερη εκπροσώπηση του ενεργειακού συνεταιριστικού κινήματος της χώρας.

Δραστηριότητες Ενεργειακών Κοινοτήτων

·         Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση  ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.

·         Παραγωγή, Διανομή και προμήθεια θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας

·         Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς Τελικούς Πελάτες

·         Διαχείριση πρώτης ύλης για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο

·         Προμήθεια για τα μέλη  ενεργειακών προϊόντων, ηλεκτροκίνητων οχημάτων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων.

·         Ανάπτυξη, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων

·         Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση Α.Π.Ε. εντός της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ενεργ. Κοιν.

Ακόμη δυνητικά μπορούν να ασκούν:

• Διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα
• Παροχή ενεργειακών υπηρεσιών.
• Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για θέματα ενεργειακής αειφορίας.
• Δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας σε ευάλωτους καταναλωτές ή πολίτες κάτω από τα όρια της φτώχειας, ανεξάρτητα αν είναι μέλη της ενεργειακής κοινότητας, όπως ενδεικτικά παροχή ή συμψηφισμός ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλα μέτρα που μειώνουν την κατανάλωση της ενέργειας στις κατοικίες των πολιτών αυτών.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόβλεψη οικονομικών κινήτρων για τις Ενεργειακές Κοινότητες, αποδεικνύοντας έμπρακτα την πολιτική κατεύθυνση στήριξης των συνεταιριστικών σχημάτων, όπως και στις ΚΟΙΝΣΕΠ, τις Ομάδες Παραγωγών ή τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς.

* Ακολουθούν οι τοποθετήσεις της κα. Γκαρά

Το Γραφείο Τύπου

Α) Έναρξη της κατ' αρχήν συζήτησης

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου με τίτλο «Ενεργειακές Κοινότητες και άλλες διατάξεις» του Υπουργείου Περιβάλλοντος κι Ενέργειας αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας μας, στα πλαίσια ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, με ιδιαίτερα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, εισάγοντας καινοτόμες λογικές και πρακτικές στην παραγωγή και αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ένα περιβάλλον διεθνούς ανησυχίας για την κλιματική αλλαγή  και ενθάρρυνσης για την αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας, η χώρα μας έχει καθυστερήσει, παρά τον πλούτο ανανεώσιμων πηγών που έχει.

Κατά καιρούς από αποσπασματικές παρεμβάσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων εμφανιζόταν ευκαιρίες στις ΑΠΕ, ευκαιρίες για γρήγορα έσοδα χωρίς παραγωγή προϊόντος.

Είναι προφανές ότι αυτές οι ευκαιρίες δεν εντάσσονταν σε ένα στρατηγικό πλαίσιο παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Αντίθετα, παρατηρήσαμε φαινόμενα επιβάρυνσης του περιβάλλοντος και εντάσεων με τις τοπικές κοινωνίες, αεριτζίδικες επιχειρηματικές δράσεις και επενδυτικά σχέδια που συχνά ναυαγούσαν. Σε καμία περίπτωση όμως δεν ενίσχυαν τον συντελεστή εργασίας και εθνικού προϊόντος.

Για τη δική μας πολιτική, η ενέργεια και το περιβάλλον συνιστούν βασικούς πυλώνες ανάπτυξης, της δίκαιης και μακρόπνοης ανάπτυξης, και διαπερνούν κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής και της επενδυτικής  - παραγωγικής δραστηριότητας, αν και για αρκετές δεκαετίες, ακόμη και σήμερα, από αρκετούς πολιτικούς ή παραγωγικούς παράγοντες αντιμετωπίζονταν ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη και την κερδοφορία.

Για μας λοιπόν, οι ανάλογες νομοθετικές πρωτοβουλίες δεν ενισχύουν μόνο την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας, αλλά η ενέργεια και το περιβάλλον εντάσσονται στη διαμόρφωση ενός νέου διαφορετικού μοντέλου παραγωγικής ανασυγκρότησης, αναγκαίο για την ανάταξη της χώρας σε όλους τους τομείς.

Κι αυτό το μοντέλο έχει στην κεντρική του ιδέα, στο DNA του, τα ζητήματα και τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, της εργασίας, της προστασίας και σεβασμού του περιβάλλοντος, της παραγωγής πραγματικού προϊόντος, όπως και κερδοφορίας που θα επιστρέφει στα υποκείμενα της παραγωγικής δραστηριότητας, σε αντίθεση με ένα χρεοκοπημένο μοντέλο που παρασιτεί εις βάρος της εργασίας και της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Παράλληλα, οι έννοιες της κυκλικής οικονομίας, της συλλογικότητας, της συμμετοχής και της συνεργασίας, παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο νέο παραγωγικό μοντέλο με πολλαπλά οφέλη στις εμπλεκόμενες τοπικές κοινωνίες.

Ομοίως και ο ρόλος της τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και των τοπικών κοινωνιών, καθίσταται ως πρωτεύων στο νέο μοντέλο που εισάγεται, υποστηρίζοντας την τοπικότητα και την αποκέντρωση της παραγωγής και της αξιοποίησης πόρων, ενώ εισάγει και την έννοια της Δημοκρατίας στην παραγωγική διαδικασία.

 Άλλωστε, η εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών αλλάζει το οικονομικό, παραγωγικό και κοινωνικό κλίμα, δημιουργώντας κοινωνικά σύμφωνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Και η συμμετοχή των πολιτών καθίσταται αναγκαία αυτή την εποχή που η χώρα γυρίζει σελίδα, αναδεικνύοντας αλυσίδες παραγωγής, όπου το κέρδος θα επιστρέφει με πολλαπλές μορφές σε αυτούς που το παράγουν.

Ιστορικά, παρατηρούμε ότι από τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο αναδείχθηκε η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και η αλλαγή παραγωγικού και ενεργειακού μοντέλου στην Ευρώπη.

Αποτέλεσμα αυτών των τεχνολογικών και οικονομικών αλλαγών είναι η Ευρώπη να φιλοξενεί τον τελευταίο αιώνα την πρωτοπορία τεχνολογιών περιβάλλοντος και ενέργειας αλλά και να έχει τα πρωτεία στο θεσμικό πλαίσιο και στις δομές διοίκησης του τομέα αυτού.

Ήδη μέχρι και το 2015 έχουν καταγραφεί πάνω από 2.000 ενεργειακές κοινότητες στην Ευρώπη, ωστόσο, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη, που θεσμοθετεί ένα πλήρες και διαφανές πλαίσιο λειτουργίας των Ενεργειακών Κοινοτήτων.

Έτσι λοιπόν, η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων, η ενεργειακή μετάβαση σε μορφές  καθαρής ενέργειας αποτελεί μία αναγκαιότητα, η οποία παράλληλα δημιουργεί  ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας για τον εκδημοκρατισμό του ενεργειακού σχεδιασμού και την ταυτόχρονη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, στον ενεργειακό τομέα.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του κ. Τάκη Γρηγορίου, υπεύθυνου για θέματα ενέργειας της Greenpeace, ο οποίος αναφέρει σε δήλωσή του: “Δεν συμβαίνει συχνά η χώρα μας να πρωτοπορεί στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, αλλά με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που δίνει την ευκαιρία σε τελικούς καταναλωτές να παράγουν τη δική τους καθαρή ενέργεια από ΑΠΕ. Οι πολίτες έτσι μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας, μακριά από την παρωχημένη λογική των ορυκτών καυσίμων που τους περιορίζει σε παθητικούς καταναλωτές”.

Κυρίες και κύριοι,

Στο σημείο αυτό θα μου επιτρέψετε να σχηματοποιήσω τους βασικούς άξονες πολιτικής που διέπουν το εν λόγω σχέδιο Νόμου, αλλά και συνολικά τη στρατηγική μας στον τομέα αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων και της παραγωγικής δραστηριότητας. Η πολιτική μας εδράζεται σε τρεις βασικούς άξονες: Διακυβέρνηση-εκδημοκρατισμός, ενίσχυση τοπικότητας, ενίσχυση συνεργιών-συμπράξεων.

Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο αυτό η διασφάλιση της ισότητας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων είναι καίριας σημασίας, ώστε όλοι να έχουν ίσο δικαίωμα στη λήψη αποφάσεων μέσα στην Ενεργειακή Κοινότητα.

Για αυτό το λόγο προβλέπεται σε κάθε μέλος να αντιστοιχεί μία και μόνο ψήφος, ανεξαρτήτως του συνεταιριστικού μεριδίου που αυτό κατέχει. Το όφελος που μπορεί να προκύψει μέσω αυτών των συμπράξεων δεν περιορίζεται στο όφελος των συμβαλλόμενων, αλλά επεκτείνεται στην τοπική κοινωνία με τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας.

Νομοσχέδιο Ενεργειακών Κοινοτήτων

Προχωρώντας στην παρουσίαση των βασικών στοιχείων του παρόντος σχεδίου Νόμου για τις Ενεργειακές κοινότητες, αξίζει να σημειωθεί ότι με το παρόν εισάγεται το θεσμικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας των Ενεργειακών Κοινοτήτων στην Ελλάδα.

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου λαμβάνει υπόψη του την πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Κεντρικοί στόχοι του Νομοσχεδίου είναι:

-η υποστήριξη της καινοτομίας

-η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας

-η ενίσχυση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και αυτοπαραγωγής

-η αύξηση της τοπικής αποδοχής των έργων Α.Π.Ε.

-η μείωση του ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις

-η ενίσχυση της αλληλέγγυας και της κοινωνικής οικονομίας.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι το παρόν σχέδιο νόμου λαμβάνει ιδιαιτέρως υπόψη του μία βασική ιδιαιτερότητα της χώρας, την έντονη νησιωτικότητα. Η ενεργειακή νησιωτικότητα αναδεικνύεται κυρίως μέσω της απουσίας διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα και της αυτονομίας της λειτουργίας των συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα νησιά αυτά δεν έχουν διασυνδεθεί μέχρι σήμερα με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, λόγω κυρίως τεχνικών και τεχνολογικών δυσκολιών, πολιτικής υποτίμησης, αλλά και λόγω οικονομικών δυσκολιών καθώς οι διασυνδέσεις είναι έργα μεγάλης έντασης κεφαλαίου. Στα περισσότερα νησιά το κόστος για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών λαμβάνει πολύ υψηλές τιμές.

Ταυτόχρονα, όμως, κοινό χαρακτηριστικό των περισσότερων από τα νησιά του Αιγαίου κυρίως είναι το μεγάλο αιολικό και ηλιακό δυναμικό, ενώ σε μερικά νησιά υπάρχει και αξιόλογο γεωθερμικό δυναμικό.

Είναι πολιτική βούληση τα νησιά αυτά, να απεξαρτηθούν από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και να συνεισφέρουν στην επίτευξη των εθνικών στόχων, µέσω της  υλοποίησης νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε.. Γι αυτούς τους λόγους, το παρόν σχέδιο νόμου εισάγει ειδικές προβλέψεις και προνόμια όσον αφορά σε Ε.Κοιν. που εδρεύουν σε νησιά με μικρό πληθυσμό.

Τι είναι όμως οι Ενεργειακές Κοινότητες;

Σύμφωνα με τον τυπικό ορισμό, ως Ενεργειακές Κοινότητες νοούνται οι αστικοί συνεταιρισμοί με αποκλειστικό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας, την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας/ασφάλειας σε νησιωτικούς δήμους, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Ειδικότερα, οι Εν. Κοιν. έχουν δικαίωμα να ασκούν τις κάτωθι δραστηριότητες:

·         Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση  ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.

·         Παραγωγή, Διανομή και προμήθεια θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας

·         Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς Τελικούς Πελάτες

·         Διαχείριση πρώτης ύλης για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο

·         Προμήθεια για τα μέλη  ενεργειακών προϊόντων, ηλεκτροκίνητων οχημάτων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων.

·         Ανάπτυξη, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων

·         Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση Α.Π.Ε. εντός της περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ενεργ. Κοιν.

Ακόμη δυνητικά μπορούν να ασκούν:

• Διαχείριση ή συμμετοχή σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Παροχή συμβουλών για τη διαχείριση ή συμμετοχή των μελών της σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα
• Παροχή ενεργειακών υπηρεσιών.
• Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για θέματα ενεργειακής αειφορίας.
• Δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας σε ευάλωτους καταναλωτές ή πολίτες κάτω από τα όρια της φτώχειας, ανεξάρτητα αν είναι μέλη της ενεργειακής κοινότητας, όπως ενδεικτικά παροχή ή συμψηφισμός ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή άλλα μέτρα που μειώνουν την κατανάλωση της ενέργειας στις κατοικίες των πολιτών αυτών.

Αναμένεται ότι αποτέλεσμα των Ενεργειακών Κοινοτήτων θα είναι η μείωση των τιμολογίων, η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, καθώς και η αξιοποίηση  των διαθέσιμων εργαλείων της ενεργειακής αγοράς, όπως, net metering, virtual net metering και οι Έξυπνοι Μετρητές.

Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν σε Ε.Κοιν.;

Δικαίωμα συμμετοχής στις Ενεργειακές Κοινότητες έχουν φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού της ίδιας περιφερειακής ενότητας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. ή επιχειρήσεις αυτών, καθώς και Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.

Το στοιχείο της τοπικότητας και της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στη διαδικασία παραγωγής και διαχείρισης των ενεργειακών πόρων συνιστά πρωτεύουσα αρχή για την εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία, γι αυτό και είναι έντονο το στοιχείο της εντοπιότητας. Τουλάχιστον το 51% των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.

Οικονομικά Κίνητρα και Μέτρα Στήριξης των Ε.Κοιν.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόβλεψη οικονομικών κινήτρων για τις Ενεργειακές Κοινότητες, αποδεικνύοντας έμπρακτα την πολιτική κατεύθυνση στήριξης των συνεταιριστικών σχημάτων, όπως και στις ΚΟΙΝΣΕΠ, τις Ομάδες Παραγωγών ή τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς.

Τα μέτρα στήριξης αφορούν κυρίως στην ανάπτυξη σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., καθώς η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού Α.Π.Ε. αποτελεί κεντρικό εθνικό ενεργειακό στόχο, αφού συμβάλλει στη διαφοροποίηση του εθνικού ενεργειακού μίγματος, στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει και την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Στα μέτρα που προβλέπονται περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων σταθεροί φορολογικοί συντελεστές, ένταξη στα χρηματοδοτικά εργαλεία, απαλλαγή από το Ετήσιο τέλος άδειας παραγωγής ενέργειας, μειωμένες εγγυητικές επιστολές και άλλα.

Παραδείγματα

Παρουσιάζοντας το εν λόγω νομοσχέδιο, τέλος, θα ήθελα να αναφέρω μερικά παραδείγματα εφαρμογής και δραστηριότητας των Ενεργειακών Κοινοτήτων, αποδεικνύοντας ότι η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία είναι προσιτή σε όλους τους πολίτες κι αφορά καθημερινές χρήσεις και πολλαπλούς τομείς δραστηριοποίησης των τοπικών κοινωνιών.

-          Ας φανταστούμε λοιπόν ότι οι ιδιοκτήτες ή οι κάτοικοι μιας πολυκατοικίας δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό σύστημα ή και μία ανεμογεννήτρια σε ένα ακίνητο που μπορεί να βρίσκεται ακόμη και σε κάποια άλλη περιοχή και εφαρμόζουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας με τις καταναλώσεις των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας. Με αυτόν τον τρόπο τα μέλη της Εν. ΚΟΙΝ θα λαμβάνουν μειωμένο λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας.

-          Επίσης, οι κάτοικοι ή και οι επιχειρήσεις μιας περιοχής μαζί με τον Δήμο εγκαθιστούν μία μονάδα παραγωγής θερμικής ενέργειας με σύστημα τηλεθέρμανσης για την κάλυψη των αναγκών τους σε θέρμανση. Επίσης, μπορούν να εγκαταστήσουν ένα αιολικό πάρκο ή ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο.

-          Οφέλη παράλληλα, μπορούν να έχουν και οι πολίτες που εντάσσονται σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Για παράδειγμα: τρεις ΟΤΑ, δημιουργούν μία Ενεργειακή Κοινότητα, προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φ/β σύστημα ή και μία α/γ και να εφαρμόσουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας με τις καταναλώσεις τους και καταναλώσεις ευάλωτων καταναλωτών ή πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Εύφορο έδαφος δράσης στις Ενεργειακές Κοινότητες μπορούν να βρουν και οι αγρότες με πολύ θετικά οφέλη. Για παράδειγμα:

-          Αγρότες, δασοκόμοι ή και αγροτικές επιχειρήσεις δημιουργούν μία ενεργειακή κοινότητα με σκοπό τη δημιουργία και διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας βιομάζας για τη δημιουργία pellet και παραγωγή ηλεκτρικής ή θερμικής ενέργειας.

-          Άλλο παράδειγμα: Ομάδα κτηνοτρόφων ή και επιχειρήσεις δημιουργούν μονάδα βιοαερίου, με χρήση των αποβλήτων τους, για την παραγωγή ηλεκτρικής ή θερμικής ενέργειας και παραγωγή λιπάσματος.

Επιπλέον, ευεργετική εφαρμογή μπορεί να έχει το μοντέλο και στις νησιωτικές περιοχές. Για παράδειγμα:

-          Κάτοικοι και επιχειρήσεις του νησιού με τη συμμετοχή του Δήμου μπορούν να δημιουργήσουν μονάδα αφαλάτωσης για την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού. Ή τη δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος ΑΠΕ με σύστημα αποθήκευσης για τη διαχείριση ηλεκτρικής ενέργειας που θα διοχετεύεται στο αυτόνομο σύστημα για τις ανάγκες του νησιού.

-          Επίσης, συνιστά μία καλή ευκαιρία για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, με το βλέμμα στο επιχειρείν και τον τουρισμό, καθώς κάτοικοι κι επιχειρήσεις μιας πόλης ή ενός νησιού δημιουργούν ενεργειακή κοινότητα για την εγκατάσταση υποδομών σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και την ενοικίασή τους σε κατοίκους ή τουρίστες.

-          Τέλος, ένα παράδειγμα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους κυρίως σε επιχειρήσεις. Πέντε επιχειρήσεις, δημιουργούν μία κοινότητα προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταικό σύστημα σε ένα ακίνητο και συμψηφίζουν την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια με τις καταναλώσεις των επιχειρήσεών τους μειώνοντας το ενεργειακό τους κόστος.

Τα παραπάνω παραδείγματα αποδεικνύουν το τεράστιο πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου νόμου, την εμπλοκή των πολιτών, των επιχειρήσεων, των Δήμων σε διαφανή, συμμετοχικά, αλλά και δημοκρατικά σχήματα. Ενώ φανερώνουν και τη στόχευση στον σχεδιασμό και την ενίσχυση ενός διαφορετικού παραγωγικού μοντέλου στη χώρα μας.

Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω πως ήδη σε αρκετές περιοχές, όπως στον Έβρο και την Πελοπόννησο, έχουν ξεκινήσει οι διεργασίες ίδρυσης ενεργειακών κοινοτήτων και αναμένουν την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου.

Γι αυτό και σας καλώ να το υπερψηφίσουμε με μεγάλη πλειοψηφία. Η κοινωνία το περιμένει.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Β) Ολοκλήρωση της κατ'αρχήν συζήτησης

Για να κλείσουμε αυτή τη συζήτηση της πρώτης επιτροπής, θα ήθελα να κάνω δύο σχόλια. Από τη μία η στάση της αντιπολίτευσης, και κυρίως της αξιωματικής, που σηκώνει πολύ ψηλά το θέμα της ΔΕΗ, για την εξέλιξη του ζητήματος και της κατάστασης με τη ΔΕΗ, για τα οποία έχουν τεράστια ευθύνη. Βλέπουμε ότι σηκώνει αυτό το θέμα για να μειώσει την αξία και να κρύψει την αξία μιας νομοθετικής πρωτοβουλίας και μιας στρατηγικής στον ενεργειακό τομέα της κυβέρνησης, και μάλιστα μια νομοθετική πρωτοβουλία πάνω στις ενεργειακές κοινότητες. Αυτό που εγώ διαβλέπω, είναι ότι ακόμα και στον λόγο υπάρχει συντήρηση, δεν θέλουμε να προχωρήσουμε στην επόμενη μέρα. Δεν θέλουμε να αποδεχτούμε ότι μπαίνει μια σύγχρονη σκέψη, σύγχρονη λογική, αξιοποίηση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, και μάλιστα με πάρα πολλά οφέλη στους πολίτες, στους εργαζόμενους και κυρίως στις τοπικές κοινωνίες.

Και κλείνω με άλλη μια πρόταση, παίρνοντας αφορμή από την τοποθέτηση του εκπροσώπου του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Δεν μπορώ να κατανοήσω πως στην ίδια πρόταση, ταυτοχρόνως, από τη μια καταγγέλλουμε την πώληση και την παράδοση της αξιοποίησης των εναλλακτικών πηγών ενέργειας στα μεγάλα ιδιωτικά κεφάλαια. Και από την άλλη καταγγέλλουμε, ή είμαστε αρνητικοί και στην κοινωνικοποίηση της αξιοποίησης ενός δημόσιου αγαθού, το οποίο λέγεται ενέργεια, με όφελος και με ιδια συμμετοχή των πολιτών, των κατοίκων και μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ακόμη και εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών, που είναι οι Δήμοι ή οι Περιφέρειες. Πως γίνεται να είμαστε αρνητικοί και ως προς αυτό.

Πρέπει να καταλήξουμε εν τέλει εάν θέλουμε τη συμμετοχή των πολιτών, τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στις τοπικές οικονομίες και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Διότι γνωρίζουμε ότι το κόστος  της ενέργειας είναι πάρα πολύ υψηλό στην Ελλάδα. Ή να καταλήξουμε εάν θέλουμε να μην συμμετέχουμε σε τίποτα και όντως να κάνει κουμάντο ένας, δύο ή τρεις μεγάλοι όμιλοι, που οι συνάδελφοί μου από την αξιωματική αντιπολίτευση προσκαλούν για να κάνουν μεγάλες επενδύσεις.

Ευχαριστώ.