Απάντηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην ερώτηση της Ν. Γκαρά για τις ζημιές στη βαμβακοκαλλιέργεια από το πράσινο σκουλήκι

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Αχαρνών 2, 101 76 Αθήνα, Τηλ. 210-2124331 Fax : 210-2124524

Αθήνα  11/10/2018

Αριθµ. Πρωτ.: 776/116665

Προς:

Βουλή των Ελλήνων

Δ/νση Κοιν/κού Ελέγχου

Τµήµα Ερωτήσεων και ΑΚΕ

ΘΕΜΑ:                 «Ζηµιές από εντοµολογικές προσβολές σε βαµβακοκαλλιέργειες της Π.Ε. Έβρου»

ΣΧΕΤ:          Η Ερώτηση 1012/28-8-2018

Απαντώντας στην παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε η Βουλευτής κα Α. Γκαρά, σας πληροφορούµε τα εξής:

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Υποκαταστήµατος ΕΛ.Γ.Α. Αλεξανδρούπολης, στην αρµοδιότητα του οποίου ανήκει και η ευρύτερη περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας (Π.Ε.) Έβρου, από τις επισηµάνσεις που διενεργήθηκαν από τις υπηρεσίες του ΕΛ.Γ.Α. διαπιστώθηκαν εντοµολογικές προσβολές (πράσινο και ρόδινο σκουλήκι) σε καλλιέργειες βάµβακος. Επισηµαίνεται ότι οι ζηµιές από εντοµολογικές προσβολές δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον Κανονισµό Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής του ΕΛ.Γ.Α.

Ωστόσο, οι ανωτέρω ζηµιές καθώς και οι ζηµιές εξαιτίας ανοµβρίας-ξηρασίας δύναται να ενταχθούν σε πρόγραµµα χορήγησης Κρατικών Οικονοµικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ). Ειδικότερα, οι ζηµιές που προξενούνται στις γεωργοκτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινοµένων (θεοµηνίες, ακραίες δυσµενείς συνθήκες και ασθένειες), εντάσσονται σε προγράµµατα χορήγησης Κρατικών Οικονοµικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ), αρµοδιότητας ΠΣΕΑ, και ενισχύονται µέσω του Κρατικού Προϋπολογισµού.

Διευκρινίζεται ότι, προκειµένου να τύχουν ενίσχυσης οι παραγωγοί για την αντιστάθµιση της απώλειας παραγωγής, σύµφωνα µε τον Κανονισµό Κρατικών Οικονοµικών Ενισχύσεων και τις Κοινοτικές Κατευθυντήριες Γραµµές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τοµέα της γεωργίας και δασοκοµίας, θα πρέπει εκτός των άλλων:

α) η παραγωγή του έτους ζηµιάς να έχει ζηµιωθεί κατά είδος προϊόντος (καλλιέργεια), σε

επίπεδο Νοµού, σε ποσοστό 30% και πάνω, σε σχέση µε τη µέση απόδοση των προηγούµενων

τριών ετών, µε βάση τα επίσηµα στατιστικά στοιχεία της χώρας, τα οποία συλλέγονται από τις

Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονοµίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) το επόµενο χρονικό διάστηµα της

συγκοµιδής και δίδονται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (ΥΠΑΑΤ) και να

αποδειχθεί, επιπλέον, ότι για τις ζηµιές στις καλλιέργειες από εντοµολογικές προσβολές δεν

υπάρχουν  τα  κατάλληλα  µέσα  αντιµετώπισης  της προσβολής  και,  στη  συγκεκριµένη

περίπτωση, της προσβολής από το πράσινο και ρόδινο σκουλήκι,

β) να τεκµηριώνεται επιστηµονικά από επιτροπή, η οποία ορίζεται από το ΥΠΑΑΤ, ότι η

απώλεια της παραγωγής είναι αποτέλεσµα µίας δυσµενούς καιρικής συνθήκης (απαραίτητη

προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας),

γ) τα επίσηµα µετεωρολογικά στοιχεία να επιβεβαιώνουν τον χαρακτηρισµό των καιρικών

συνθηκών ως δυσµενών και

δ) να εγκριθεί η δαπάνη αντιστάθµισης των ζηµιών από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Σηµειώνεται ότι για τη σύνταξη του σχετικού φακέλου θα πρέπει να συγκεντρωθούν όλα τα απαιτούµενα στοιχεία (πόρισµα Επιστηµονικής Επιτροπής, επίσηµα µετεωρολογικά στοιχεία, πορίσµατα περιφερειακών επιτροπών, τα επίσηµα στατιστικά στοιχεία της χώρας, τα οποία συλλέγονται από τις ΔΑΟΚ την επόµενη χρονιά της ζηµιάς κ.λπ.). Μετά τη σχετική επεξεργασία τους και εφόσον βέβαια πληρούνται οι προϋποθέσεις, εθνικές και ενωσιακές, υποβάλλεται ο σχετικός φάκελος στα συναρµόδια Υπουργεία και στην Ε.Ε. για έγκριση.

Επισηµαίνεται ότι το Υποκατάστηµα του ΕΛ.Γ.Α. Αλεξανδρούπολης παρακολουθεί την εξέλιξη των διαφόρων καλλιεργειών της Π.Ε. Έβρου ως προς το µέγεθος της ενδεχόµενης ζηµιάς που µπορεί να προκληθεί εξαιτίας των µη καλυπτόµενων ασφαλιστικά ζηµιογόνων αιτίων (όπως εντοµολογικές προσβολές, ξηρασία) µέχρι και την περίοδο της συγκοµιδής τους.

Διευκρινίζεται ότι η καταβολή των Κρατικών Ενισχύσεων σκοπό έχει τη συνέχιση της αγροτικής δραστηριότητας των παραγωγών στις γεωργοκτηνοτροφικές τους εκµεταλλεύσεις που υπέστησαν ζηµιές, στηρίζοντας, µε τον τρόπο αυτόν, την απώλεια του γεωργικού τους εισοδήµατος για το επόµενο χρονικό διάστηµα µετά τη ζηµιά, έτσι ώστε το γεωργικό τους κεφάλαιο (φυτικό, πάγιο κ.λπ.) να επανέλθει σε παραγωγική δραστηριότητα.

Ωστόσο, οι σύγχρονες ανάγκες, η κλιµατική αλλαγή που συντελείται, αλλά και οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας καταστούν επιβεβληµένη την αναµόρφωση του παρόντος γεωργοασφαλιστικού συστήµατος, το οποίο πρέπει να υπακούει και να αντιστοιχεί σε ένα πλαίσιο αρχών µε συγκεκριµένους στόχους, επιδιώκοντας τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχονται στον αγρότη και λαµβάνοντας υπόψη παράλληλα και τις αλλαγές στις κλιµατολογικές συνθήκες.

Όσον αφορά στην ένταξη νέων κινδύνων στους Κανονισµούς του ΕΛ.Γ.Α., σηµειώνεται ότι για να ενταχθεί ένας νέος κίνδυνος στην ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α., θα πρέπει να τηρηθούν τα οριζόµενα, τα οποία περιγράφονται στον ν. 3877/2010.

Συγκεκριµένα, θα πρέπει:

α) να προηγηθεί εκπόνηση επιστηµονικής µελέτης,

β) να διενεργηθεί αναλογιστική µελέτη, στην οποία, εκτός των άλλων, θα πρέπει να καθορίζονται το ύψος της δαπάνης και ο τρόπος κάλυψής της - αλλαγή ασφαλίστρου και

γ) να εκδοθεί κατόπιν Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων, όπου θα καθορίζονται ο χρόνος έναρξης και οι όροι κάλυψης των κινδύνων που δεν περιλαµβάνονται στους Κανονισµούς Ασφάλισης του ΕΛ.Γ.Α.

Διευκρινίζεται ότι η εν λόγω διαδικασία απαιτεί τεχνική και οικονοµική µελέτη για τις επιπτώσεις τόσο στις ασφαλιστικές εισφορές όσο και στη βιωσιµότητα του δηµόσιου συστήµατος γεωργικών ασφαλίσεων.

Προκειµένου να προστεθεί ένας καινούργιος κίνδυνος στο σύστηµα (ασφαλιστική κάλυψη), θα χρειαστεί η διαδικασία της αναλογιστικής µελέτης για το ύψος του ασφαλίστρου που θα δηµιουργήσει έσοδα, έτσι ώστε να καταβάλλονται οι τυχόν αποζηµιώσεις κανονικά και για τον καινούργιο κίνδυνο. Διαφορετικά, θα υπάρξει πρόβληµα στην ισορροπία του ασφαλιστικού συστήµατος, η οποία ισορροπία αποτελεί τη βάση βιωσιµότητάς του.

Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι, εκτός από την υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΛ.Γ.Α., η οποία παραµένει ως έχει, έχει θεσπιστεί η πρόσθετη ασφάλιση (ν. 3877/2010) για όσους επιθυµούν αυξηµένη προστασία, καθώς και η προαιρετική ασφάλιση για κινδύνους που δεν περιλαµβάνονται στους υποχρεωτικά ασφαλιζόµενους κινδύνους του ΕΛ.Γ.Α.

Επισηµαίνεται ότι ο ΕΛ.Γ.Α., στο πλαίσιο αλλαγής του Κανονισµού του, έχει δώσει τη δυνατότητα, µέσω της ιστοσελίδας του, να κατατεθούν προτάσεις επί του υπάρχοντος Κανονισµού από παραγωγούς, φορείς, οµάδες και συνεταιρισµούς, προκειµένου να ληφθούν υπόψη, σε συνδυασµό µε τα στοιχεία που θα προκύψουν από τη νέα αναλογιστική µελέτη, µε σκοπό την ένταξη νέων κινδύνων στην ασφαλιστική κάλυψη του ΕΛ.Γ.Α. (όπως σε δενδρώδεις καλλιέργειες κ.λπ.), υλοποιώντας ένα µόνιµο αίτηµα του αγροτικού κόσµου. Η εν λόγω διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και µετά τη λήξη των διαδικασιών, όπως ορίζονται ανωτέρω, θα τεθούν σε ισχύ οι νέες αλλαγές.

Όσον αφορά στη χορήγηση της ειδικής ενίσχυσης βάµβακος, σηµειώνεται ότι στην αριθµ. 1178/27361/10.03.2015 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Καθορισµός λεπτοµερειών χορήγησης της ειδικής καλλιεργητικής ενίσχυσης για το βαµβάκι σε εκτέλεση του Κανονισµού (Ε.Ε.) 1307/2013 του Συµβουλίου» (Β΄ 430/24-3-2015), όπως τροποποιηµένη ισχύει, προβλέπεται ότι δικαιούχοι της ειδικής ενίσχυσης βάµβακος είναι γεωργοί που καλλιεργούν βαµβάκι σε επιλέξιµες εκτάσεις, υπό την προϋπόθεση επίτευξης καθορισµένης ελάχιστης απόδοσης ανά στρέµµα και χρήσης:

α) ελάχιστης ποσότητας πιστοποιηµένου σπόρου σποράς ή σπόρου βελτιωτή και

β) ποικιλιών εγγεγραµµένων στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών ή/και στον Κοινό Κατάλογο των Ποικιλιών των Ειδών των Γεωργικών Φυτών.

Ως ελάχιστη απαιτούµενη ποσότητα πιστοποιηµένων σπόρων σποράς για το βαµβάκι καθορίζονται τα 16 κιλά ανά εκτάριο στην περίπτωση καλλιέργειας ποικιλιών βαµβακιού ή τα 13 κιλά ανά εκτάριο στην περίπτωση καλλιέργειας υβριδίων βαµβακιού.

Ο   ΕΛ.Γ.Α. σε κάθε καλλιεργητική περίοδο χορηγεί στον ΟΠΕΚΕΠΕ τόσο το σύνολο των στοιχείων που προκύπτουν από τα πορίσµατα εξατοµικευµένων εκτιµήσεων των ζηµιών που προξενήθηκαν στις βαµβακοκαλλιέργειες και που καλύπτονται ασφαλιστικά από τον Οργανισµό, όσο και όλα τα διαθέσιµα στοιχεία από τις επισηµάνσεις που διενήργησαν στελέχη του ΕΛ.Γ.Α. και που αφορούν στην παρακολούθηση της πορείας των ανωτέρω καλλιεργειών για ζηµιές που δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛ.Γ.Α. (π.χ. εντοµολογικές προσβολές κ.λπ.).

Σύµφωνα µε την προαναφερθείσα ΥΑ, εφόσον οι αρµόδιοι φορείς επιβεβαιώσουν την επικράτηση ειδικών καιρικών συνθηκών που συνιστούν λόγο ανωτέρας βίας και έχουν ως αποτέλεσµα τη µείωση της παραγωγής σύσπορου βαµβακιού σε επίπεδα κατώτερα της ελάχιστης απαιτούµενης στρεµµατικής απόδοσης, ο ΟΠΕΚΕΠΕ λαµβάνει υπόψη του την εν λόγω επιβεβαίωση, ώστε να αποδοθεί, όπως πρέπει, η συνδεδεµένη ενίσχυση στους ζηµιωθέντες παραγωγούς. Ειδικότερα και σύµφωνα µε την αριθµ. 4755/108273/30-9-2016 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (Β’/3257/30-9-2016), η ελάχιστη στρεµµατική απόδοση, από το έτος 2017, ορίζεται, σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας (νοµός), µε βάση τον µέσο όρο της πραγµατικής στρεµµατικής απόδοσης της πενταετίας 2011-2015 κάθε Π. Ε. µειωµένο κατά 20%.

Επισηµαίνεται ότι για το έτος αιτήσεων ενίσχυσης 2017, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προχώρησε, τον Μάρτιο και τον Ιούνιο του 2018, στην καταβολή ειδικής ενίσχυσης βάµβακος συνολικού ύψους 184.934.827,79 € (εκ των οποίων, για την Π.Ε. Έβρου κατεβλήθησαν 6.488.411,49 €) και πρόσθετων ποσών για τα µέλη Διακλαδικής Οργάνωσης Βάµβακος συνολικού ύψους 492.036,47 € (εκ των οποίων, για την Π.Ε. Έβρου κατεβλήθησαν 17.223,69 €).

Οι διαπιστωθείσες καταστροφές από φυσικά αίτια στη φετινή παραγωγή της Π.Ε. Έβρου, εφόσον αποσταλούν στον ΟΠΕΚΕΠΕ από τον ΕΛ.Γ.Α., είτε εξατοµικευµένα είτε ως γενικότερο % ποσοστό της παραγωγής του νοµού, χαρακτηρισµένες ως αποτέλεσµα εξαιρετικών περιστάσεων ή συνθηκών που συνιστούν λόγο ανωτέρας βίας, θα ληφθούν υπόψη από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στις µελλοντικές πληρωµές των συνδεδεµένων ενισχύσεων για το έτος αιτήσεων 2018, όπως, άλλωστε, συµβαίνει κάθε χρόνο.

Πλέον των ανωτέρω, επισηµαίνεται ότι το ΥΠΑΑΤ, λαµβάνοντας υπόψη τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι γεωργοί εξαιτίας ασυνήθιστων καιρικών φαινοµένων που έπληξαν τον τελευταίο καιρό τη χώρα µας, συνεργάστηκε µε την Ε. Επιτροπή προκειµένου να δοθεί αυξηµένη προκαταβολή των άµεσων ενισχύσεων.

Συγκεκριµένα, το ΥΠΑΑΤ, σε συνεργασία µε το Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρµογών του ΕΛ.Γ.Α., απέστειλε στην Ε. Επιτροπή τεκµηριωµένο αίτηµα παρέκκλισης από τον Κανονισµό

(ΕΕ)   αριθµ. 1306/2013, προκειµένου οι παραγωγοί να λάβουν αυξηµένες προκαταβολές των άµεσων ενισχύσεων (70%), αλλά και ορισµένων πληρωµών αγροτικής ανάπτυξης (85%), εξαιτίας των αντίξοων καιρικών συνθηκών που έπληξαν τη χώρα µας το χρονικό διάστηµα Δεκεµβρίου 2017 – Ιουνίου 2018. Η έκδοση σχετικής απόφασης αναµένεται από την Ε. Επιτροπή εντός του Σεπτεµβρίου.

Τέλος, σηµειώνεται ότι στη βαµβακοκαλλιέργεια εφαρµόζεται από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ πρόγραµµα Γεωργικών Προειδοποιήσεων Ολοκληρωµένης Φυτοπροστασίας σε επίπεδο χώρας. Συγκεκριµένα, για την Π.Ε. Έβρου έχει εκδοθεί δελτίο γεωργικών προειδοποιήσεων από τη ΔΑΟΚ Έβρου, όπου δίνονται οδηγίες, µεταξύ άλλων, και για την αντιµετώπιση προσβολών από πράσινο και ρόδινο σκουλήκι.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ

  

ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ