Άμεση ανάγκη για θωράκιση του πλαισίου πρόληψης των αυτοκτονιών

Ερώτηση προς τον Υπουργό Υγείας για την ανάγκη θωράκισης του πλαισίου πρόληψης των αυτοκτονιών κατέθεσαν 31 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με πρωτοβουλία της βουλευτή Κοζάνης Καλλιόπης Βέττα.

Η ΚΛΙΜΑΚΑ, μη κερδοσκοπικός – μη κυβερνητικός οργανισμός που δραστηριοποιείται στη λειτουργία Μονάδων και την υλοποίηση προγραμμάτων και παρεμβάσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των αποκλεισμένων ομάδων, δημοσιοποίησε τα αποτελέσματα μελέτης για τα ετήσια στοιχεία αυτοκτονιών στην Ελλάδα για το 2022.

Αρχικά, διαπιστώθηκε ότι οι αυτοκτονίες ανήλθαν περίπου στις 600, αυξημένες κατά 25% περίπου σε σχέση με το 2020, γεγονός που προκαλεί έντονο προβληματισμό, καθώς ο αριθμός αυτός αθροίζεται σε εξίσου αυξημένους δείκτες, ειδικά από το 2010 και εντεύθεν.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, όπως αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες, στην Ελλάδα υπάρχει σημαντική υποκαταγραφή των μη θανατηφόρων αυτοκτονιών, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι πολλαπλάσιες των καταγεγραμμένων.

Όπως αναφέρουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, οι σύγχρονες θεωρήσεις για την ψυχική υγεία εστιάζουν στα ευρύτερα κοινωνικά και οικονομικά αίτια που οδηγούν τους αυτόχειρες στο διάβημα τους, ενώ παράλληλα προτείνουν λύσεις για τη εύρεση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση των περιπτώσεων υψηλού ρίσκου. Ενδεικτικά, όπως σημειώνουν οι αρμόδιοι επιστήμονες, το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί, καθώς το 90% δίνει προειδοποιητικά σημάδια.

Ως εκ τούτου είναι αναγκαία η επίσπευση των πρωτοβουλιών εκ μέρους των αρμόδιων οργάνων και φορέων για την θωράκιση των δομών που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν προληπτικά στο φαινόμενο της αυτοκτονίας.

Η υιοθέτηση μιας Εθνικής στρατηγικής κατά των αυτοκτονιών, όπως εξάλλου συμβαίνει στην πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών, αποτελεί το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του φαινομένου, τονίζουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Η εκπαίδευση των γιατρών, των εκπαιδευτικών και των αστυνομικών σε ζητήματα ψυχικής υγείας, η καλύτερη καταγραφή και παρακολούθηση των αποπειρών αυτοκτονιών, η φροντίδα των ασθενών, αλλά, ιδιαιτέρως, η αναβάθμιση της ψυχικής υγείας αποτελούν τον βασικό καμβά του σχεδίου. Παράλληλα, όπως τονίζουν οι αρμόδιοι, πρέπει να γίνουν ειδικές δράσεις σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, που εμφανίζουν μεγαλύτερη αυτοκτονικότητα, όπως η τρίτη ηλικία και οι άστεγοι, και να δημιουργηθούν κέντρα και γραμμές βοήθειας.

Επειδή η μεγάλη αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών απαιτεί συντονισμένη παρέμβαση από την πολιτεία και την επιστημονική κοινότητα, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ρωτούν τον Υπουργό αν θα υιοθετήσει τις προτάσεις των αρμόδιων φορέων και επιστημόνων για την χάραξη Εθνικής Στρατηγικής για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των αυτοκτονιών.

*Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Υγείας

Θέμα: «Άμεση ανάγκη για θωράκιση του πλαισίου πρόληψης των αυτοκτονιών»

Η ΚΛΙΜΑΚΑ, μη κερδοσκοπικός – μη κυβερνητικός οργανισμός που δραστηριοποιείται στη λειτουργία Μονάδων και την υλοποίηση προγραμμάτων και παρεμβάσεων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των αποκλεισμένων ομάδων, δημοσιοποίησε τα αποτελέσματα μελέτης για τα ετήσια στοιχεία αυτοκτονιών στην Ελλάδα για το 2022.
Αρχικά, διαπιστώθηκε ότι οι αυτοκτονίες ανήλθαν περίπου στις 600, αυξημένες κατά 25% περίπου σε σχέση με το 2020, γεγονός που προκαλεί έντονο προβληματισμό, καθώς ο αριθμός αυτός αθροίζεται σε εξίσου αυξημένους δείκτες, ειδικά από το 2010 και εντεύθεν.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, όπως αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες, στην Ελλάδα υπάρχει σημαντική υποκαταγραφή των μη θανατηφόρων αυτοκτονιών, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι πολλαπλάσιες των καταγεγραμμένων.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ειδικότερα ευρήματα της έρευνας όπου αναδεικνύουν έμφυλες και ηλικιακές διαφορές, γεωγραφικές και ημερολογιακές κορυφώσεις καθώς επίσης και μια σειρά από ιδιαίτερες μεταβλητές π.χ. επαγγελματική κατάσταση, που το φαινόμενο της αυτοκτονίας είναι οξυμένο.

Όπως είναι αναμενόμενο, η έξαρση των αυτοκτονιών, πέρα από το τραγικό γεγονός της απώλειας ανθρώπινων ζωών, δημιουργεί ένα ασφυκτικό και ζοφερό περιβάλλον για τους οικείους των αυτοχείρων, ενώ ταυτόχρονα προκαλεί μια σειρά από παράπλευρα προβλήματα πολυποίκιλης φύσης.

Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, για κάθε μία αυτοκτονία βιώνονται συναισθήματα πένθους για τουλάχιστον 5-10 άτομα, οι οποίοι εκτός του πένθους, βιώνουν και τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του στίγματος της αυτοκτονίας, ενώ περίπου 135 άτομα επηρεάζονται άμεσα από το τραγικό γεγονός.

Σαφώς, οι σύγχρονες θεωρήσεις για την ψυχική υγεία εστιάζουν στα ευρύτερα κοινωνικά και οικονομικά αίτια που οδηγούν τους αυτόχειρες στο διάβημα τους, ενώ παράλληλα προτείνουν λύσεις για τη εύρεση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση των περιπτώσεων υψηλού ρίσκου. Ενδεικτικά, όπως σημειώνουν οι αρμόδιοι επιστήμονες, το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί, καθώς το 90% δίνει προειδοποιητικά σημάδια.

Ως εκ τούτου είναι αναγκαία η επίσπευση των πρωτοβουλιών εκ μέρους των αρμόδιων οργάνων και φορέων για την θωράκιση των δομών που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν προληπτικά στο φαινόμενο της αυτοκτονίας.
Η υιοθέτηση μιας Εθνικής στρατηγικής κατά των αυτοκτονιών, όπως εξάλλου συμβαίνει στην πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών, αποτελεί το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Η εκπαίδευση των γιατρών, των εκπαιδευτικών και των αστυνομικών σε ζητήματα ψυχικής υγείας, η καλύτερη καταγραφή και παρακολούθηση των απόπειρών αυτοκτονιών, η φροντίδα των ασθενών, αλλά, ιδιαιτέρως, η αναβάθμιση της ψυχικής υγείας αποτελούν τον βασικό καμβά του σχεδίου. Παράλληλα, όπως τονίζουν οι αρμόδιοι, πρέπει να γίνουν ειδικές δράσεις σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, που εμφανίζουν μεγαλύτερη αυτοκτονικότητα, όπως η τρίτη ηλικία και οι άστεγοι, και να δημιουργηθούν κέντρα και γραμμές βοήθειας.

Επειδή η μεγάλη αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών απαιτεί συντονισμένη παρέμβαση από την πολιτεία και την επιστημονική κοινότητα,

Επειδή όπως καταγράφουν οι επιστημονικές έρευνες, μπορεί να επιτευχθεί μια αποτελεσματική προληπτική προσέγγιση με συντονισμένες παρεμβάσεις σε διάφορα επίπεδα της κοινωνίας, της υγείας και της εκπαίδευσης,

Επειδή υπάρχουν καταγεγραμμένες προτάσεις για την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής για την αποτροπή για την πρόληψη της αυτοκτονίας,

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

Θα υιοθετήσει τις προτάσεις των αρμόδιων φορέων και επιστημόνων για την χάραξη Εθνικής Στρατηγικής για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των αυτοκτονιών;

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Βέττα Καλλιόπη

Αδαμοπούλου Αγγελική

Αλεξιάδης Τρύφων

Αναγνωστοπούλου Σία

Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος

Βαγενά Άννα

Βαρδάκης Σωκράτης

Γιαννούλης Χρήστος

Γκαρά Αναστασία

Δρίτσας Θεόδωρος

Ζουράρις Κωνσταντίνος

Ηγουμενίδης Νικόλαος

Καλαματιανός Διονύσης

Κασιμάτη Νίνα

Μάλαμα Κυριακή

Μαμουλάκης Χαράλαμπος

Μάρκου Κωνσταντίνος

Μιχαηλίδης Ανδρέας

Μπακαδήμα Φωτεινή

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Μωραϊτης Θάνος

Παπαδόπουλος Σάκης

Παπαηλιού Γεώργιος

Πούλου Γιώτα

Σκούφα Μπέττυ

Συρμαλένιος Νικόλαος

Φάμελλος Σωκράτης

Φίλης Νικόλαος

Φωτίου Θεανώ

Χατζηγιαννάκης Μίλτος

Χρηστίδου Ραλλία